29 Haziran 2017 Perşembe

P&ID SEMBOLLER

P&ID SEMBOLLERİ
P&ID, tanımlanan proses üzerindeki tüm ekipmanlar ile birlikte mekanik borulama ve ölçü kontrol cihazlarının birlikte gösterildiği projelerdir. Saha teknisyenleri, mühendisler ve operatörler tarafından prosesi daha iyi anlamak ve enstrümantasyonun birbirine nasıl bağlandığını daha iyi açıklamak için kullanılır. Kullanılan çeşitli semboller ve ölçü kontrol cihazlarının etiketler ve harfler ile ifadesi, sistemi oluşturan tüm elemanları gösterebildiği gibi buna ek olarak kontrol mantığı ve sinyalizasyon ilişkilerini de şematik olarak açıklar.
P&ID ile Çizim
Boru hatları ve cihaz diyagramları (P & ID: Piping and Instrument) proses ekipmanlarını, borulandırmayı, pompaları, cihazları (enstrümanları), vanaları ve diğer bağlantıların düzenlenmesini gösteren ayrıntılı çizimlerdir. Boru hatları ve cihaz diyagramları: Ø Prosesin tüm ekipmanları,
Ø Boru ölçüleri, tipi ve yapı malzemesi,
Ø Tip ve büyüklükleri ile birlikte tüm vanalar,
Ø Gözetleme camı, süzgeç ve buhar tuzakları gibi borulandırma sisteminin iç hat parçaları olan yardımcı bağlantıları,
Ø Pompalar,
Ø Enstrümantasyon metodolojisi ve cihazların tasarım şartlarını içermektedir.
1.Enstrüman Sembolleri
            Proses akış diyagramlarında, prosesin tüm ekipmanları basınç, sıcaklık ve akış gibi proses şartları ile birlikte kritik cihazları ve ölçme cihazları ile diğer tüm büyük cihazlar gösterilmektedir.
p&id sembol anlama
Enstrümanlar ve kontrol edicilerde ana panel (Operatör tarafından ulaşılabilir; ana veri kontrol odasıdır) ifadesi kontrol odasındaki bir panel üzerine yerleştirilmesi veya cihazın kontrol odasında bulunduğu anlamına gelir ve tabloda gösterilmektedir.
Enstrümanlar ve kontrol edicilerde, yerel konumlanmış (Sahadadır) ifadesi, kontrol edici ve yönlendiricinin tesiste bulunan algılama cihazının yerine yerleştirildiği veya cihazın prosesin yakınındaki alana yerleştirildiği anlamına gelir.
Enstrümanlar ve kontrol edicilerde kontrol panelinin arkasına yerleştirilmiş ve kullanıcının ulaşamayacağı bir alanda olduğu anlamına gelen (Operatör tarafından ulaşılamaz; pano arkasındadır) çizim ise tabloda gösterilmektedir.
2.Borulama Sembolleri
Bu semboller enstrümanların bağlantısını ve sinyal tipini gösterir. Proses akış diyagramlarda boruların çizimlerinin anlaşılabilmesi için sembollerinin bilinmesi gerekmektedir ve aşağıdaki şekillerde bazı boruların sembolleri gösterilmektedir.
P&I diyagramlarında boruların tümüne ayrı bir hat numarası verilir. P&I diyagramları; boru ölçüleri (boyutları), tipleri ve yapı malzemeleri hakkında da bilgi verir.
temp8
3.Vana Sembolleri
P&I diyagramlarında tüm vanalara ayrı bir tanıtım numarası verilir. Tipi ve büyüklüğünün gösterilmesi gerekir. Vana tipi, vana için kullanılan bir sembol veya içerdiği vana numarası için kullanılan kod ile gösterilebilir. Proses akış diyagramlarda gösterilen bazı vanaların sembolleri aşağıdaki şekillerde verilmektedir.
P&ID
4.Kodlama Yapılması
Proseste kontrol cihazları için genellikle“ANSI/ISA 5.1 Instrumentation Symbols and Identification” standardına göre kodlamalar yapılmaktadır. ISA-5.1 genellikle temel olarak proses endüstrilerinde kullanılan P & ID ve diğer belgeler üzerinde enstrumantasyon ve kontrol sistemleri tanımlamak için kullanılan bir standarttır.
Bu standart gereği cihazların tanımlanması ve kodlanması için Etiket Numaraları (Tag Numbers) kullanılır. Bu numaralar cihazın fonksiyonunun ve tipinin tanımlanması için yanında ya da içinde yer alan numaralar ve harflerdir. Aşağıdaki enstrümanın kodlama tablosunda ilk harf, (X) ölçümü yapılmış değişkenliğin tasarlanması için kullanılır. Sonraki harf, (Y) bileşenin işlevini belirlemek için kullanılır. Son harf (Z) ise cihazın türünü göstermektedir. Harflerin altındaki sayılar ise kontrol devresi (Control Loop) sayısını göstermektedir.
temp0
Enstrümantasyon Şemaları Geliştirmede Yaygın Kullanılan P&ID Sembolleri
Borulama ve enstrümantasyon diyagramları veya çizimlerde kullanılan semboller çok ve çeşitlidir. Bu yüzden öncelikle temel ve en çok kullanılan sembolleri anlamamız lazım.
a)Çizgi Tipi Kontrol Sembolleri;
P&ID Symbols 1
b)Borulama Bağlantı Sembolleri;
P&ID Symbols 2
c)Enstrüman Short-hand veya Baloncuk Sembolleri
P&ID Symbols 3
d)Vana Sembolleri;
P&ID Symbols 4
e)Aktüatörlü Vana Çeşitleri;
P&ID Symbols 5
f)Valf Arızası Modları Sembolleri;
P&ID Symbols 6
g)Akış Sensörleri Sembolleri;
P&ID Symbols Flowmeters
h)P&ID ve Proses Akış Diagramlarında Kullanılan Proses Ekipmanları Sembolleri
P&ID Symbols Process Equipment
Örnek 1
 temp10
FIC(Flow Indicating Controller) – Akış gösterim kontrolcüsü.
TIC(Temperature Indicating Controller) – Sıcaklık gösterim kontrolcüsü.
YIC(PLC Indicating Controller) – PLC gösterim kontrolcüsü.
TY(Temperature Computer Output) – Sıcaklık bilgisayar çıkışı.
FT(Flow Transmitter) – Akış Transmitteri
TT(Temperature Transmitter) – Akış Transmitteri
Örnek 2
PID
Yukarıdaki döngü, heat exchanger içerisinden proses sıvısı ve soğutma sıvısı geçirilerek proses sıvısının(yeşil çizgi) sıcaklığının kontrolünü gösteriyor.
TW, thermowell (sıcaklık sensörü koruyucusu) içerisine yerleştirilmiş sahada monte edilen (field mounted) tip sıcaklık sensörüdür. Sensörden gelen sinyal field mounted sıcaklık transmitteri(TT 101) üzerinden elektrik sinyali ile kontrol odasında bulunan TIC101 sıcaklık indikatörü ve kontrolcüsüne iletilir. TIC belirlenen set değerine göre sahada veya santralde bulunan TY101e elektrik sinyali gönderir. TY101 bir I/P çeviricidir, yani TIC101den gelen (4-20 ma lik) elektrik sinyalini pnömatik sinyale dönüştürür. Pnömatik sinyal vananın hareket etmesini sağlar böylece heat exchangera giden sogutma suyunun akışı kontrol edilir.
Örnek 3
P&ID Tutorials 1
Yukarıdaki diagramda kullanılan sembollerin tablosu;
Symbols used in P&ID Tutorial 1
Aşağıdaki tabloda da bu diagramda kullanılan kısaltmalar ve anlamları verilmiştir.
Enstrüman kısaltmasıKısaltmanın anlamıişlevi
FTAkış TransmitteriAkış ölçmek ve akış kontrolcüsüne(FIC) elektrik sinyaliyle iletmek
FICAkış Gösterge ve KontrolcüsüFTden akış değeri alır ve aktüatör ile vananın açılmasını ve kapanmasını kontrol ederek işlem kazanına giren akışı kontrol eder
SLSelenoidİşlevi, elektrik sinyalleri almak ve pnömatik sinyaller ile manual vananın kontrolünü sağlamak
TTSıcaklık TransmitteriSıcaklığı ölçer ve elektronik bir değer olarak  kontrol vanasını kontrol etmek için kullanılan TICe gönderir
TICSıcaklık Gösterge ve KontrolcüsüÖlçülen sıcaklık sinyalini TTden alır ve bu değeri kontrol vanasını kontrol etmek için kullanır
WTAğırlık Transmitteriİşlem kazanındaki işlem sıvısının ağırlığını ölçer ve bu değeri elektrik sinyaliyle WRye iletir
WRAğırlık KaydediciSürekli olarak WTden iletilen işlem sıvısının ağırlığını kaydeder

DERLEYEN
Mehmet Barış Aktaş - Elektrik Elektronik Mühendisi
mehmetbarisaktas
KAYNAKLAR
http://www.hatelektrik.com.tr/belgeler/p-id-symbol.pdf
http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Proses%20Ak%C4%B1%C5%9F%20%C5%9Eemas%C4%B1%20Kodlama%20Ve%20%C3%87izimi.pdf
http://www.instrumentationtoolbox.com/2016/01/piping-and-instrumentation-diagrams.html#axzz4G3eWDyFv
http://www.instrumentationtoolbox.com/2011/03/piping-and-instrumentation-diagrams-6-p.html#axzz4G3eWDyFv
http://www.instrumentationtoolbox.com/2009/10/interpreting-p-ids.html#axzz4G3eWDyFv
http://www.emo.org.tr/ekler/c7a33f2547f16e3_ek.pdf?dergi=630
PROSES KONTROL BAZI TEMEL TERİMLER 1

PROSES KONTROL VE KULLANILAN BAZI TERİMLER
1)A/D Dönüştürücüler
Maksimum ve minimum sınırları arasında farklı değerler alarak değişen elektriksel büyüklüklere analog bilgi ya da analog değer denir. Akım ve gerilim analog değerlerdir. Örneğin DC güç kaynağınızı sıfır ile maksimum değerleri arasında sonsuz sayıda farklı bir değere ayarlayabilirsiniz. Büyüklüklerin gerilim “var” veya “yok” anlamına gelen “1” ve “0” şeklinde iki rakam kullanılarak ifade edilmesine dijital bilgi ya da dijital değer denir. Sensör ve transdüser çıkışlarında genellikle analog değer bulunur. Mikroişlemci ile çalışan elektronik cihazlar sadece dijital bilgileri alıp değerlendirebilir. Bu durumda mikroişlemcili ve dijital birçok cihaz için analog bilgilerin dijital bilgilere dönüştürülmesi gerekir. Analog değerleri dijital değerlere dönüştüren devrelere ADC (Analog Digital Converter – AD Dönüştürücü) denir.
Analog değerler zamana göre sürekli (kesintisiz) olduğundan, bütün zaman dilimlerine karşılık gelen bir analog gerilim değeri vardır. Her analog değer için bir dijital değer oluşturmak imkansız denilecek kadar karmaşık ve maliyetli olacaktır. Bu nedenle analog değer üzerinden belirlenmiş zaman aralıklarında örnekler alınır(örnekleme aralığı). Her örnek için seviyesine göre kodlanmış dijital bir değer üretilir. ADC devrelerin çalışmasını “örnekle, karşılaştır, dijital olarak kodla” şeklinde özetleyebiliriz.
2)Kaskat Kontrol
Birlikte çalışan iki ya da daha fazla kontrolcüdür. Master kontrolcünün çıkışı slave kontrolcü için set değeridir. Kaskat kontrol yapısının sıklıkla kullanıldığı alanlardan birisi sıcaklık denetimidir. Şekil.2’de verilen sıcaklık denetiminde, sıcak yağdaki sıcaklık değişiminde geleneksel geri-beslemeli kontrol yapısı hemen bir kontrol işlemi gerçekleştirir. Ancak, gaz akışındaki bir değişimden kaynaklanan bir bozucu girişte, geleneksel geri-beslemeli kontrol yapısı bu değişim sıcaklık ölçüm elemanına ulaşıncaya kadar bir işlem yapmaz. Bu ise oldukça önemli bir gecikmeye neden olur. Oysa Kaskat kontrol yapısında, Şekil.3’te görüleceği gibi, gaz akışındaki bir değişiklik ikincil bir ölçüm elemanı ile hemen tespit edilir ve yine ikincil bir denetleyici ile bu bozucu etki yok edilir.
Kaskat kontrol yapısı, geleneksel tek girişli tek çıkışlı bir sistem ile karşılaştırıldığında aşağıdaki avantajlara sahiptir:
1) İç döngüde yer alan ikincil denetleyici, iç döngüde meydana gelen bir bozucunun etkisini, kontrol edilen değişken bundan etkilenmeden yok edebilir.
2) İç döngüdeki süreç transfer fonksiyonunda oluşabilecek parametre değişimleri, iç döngüdeki ikincil denetleyici ile düzeltilebilir.
3) İkincil döngüdeki süreç transfer fonksiyonundaki herhangi bir faz gecikmesi, ikincil döngü ile azaltılabilir. Bu da sistemin cevap hızını artırabilir.
(NOT:Şekil 2 ve şekil 3 ü aldığım kaynağı bulamadım  bu kaynak tan benzer şekillere bakılabilir.)
Dolayısıyla, ikincil bir ölçüm ölçüm noktası mevcut ise, Kaskat kontrol faydalı olabilir. Ancak, Kaskat kontrolün faydalı olabilmesi için, bozucuların daha çok iç döngüde meydana gelmesi ve iç döngünün dış döngüden daha hızlı cevap veriyor olması gerektiği unutulmamalıdır.
3)Ölçüm
Ölçme ya da ölçüm, bilinmeyen bir büyüklüğün aynı türden olan, ancak bilinen bir büyüklükle kıyaslanmasına denir. Diğer bir deyişle, bir uzunluğun, bir alanın, bir kapasitenin veya herhangi bir olgunun belirli bir birim cinsinden hesaplanmasıdır. Ölçülen değer aynı zamanda “proses değeri”dir. Bunun için standart ölçü birimleri kullanılır. Örneğin Türkiye'de, metrik sistem kullanılır. Uzunluğun ölçülmesi için metre, zamanın ölçülmesi için saniye ve dakika kullanılır.
Bazı ölçümler şu şekildedir: Basınç ölçümü, sıcaklık ölçümü, seviye ölçümü, ağırlık ölçümü, akış ölçümü, zaman ölçümü, renk ölçümü, nem ölçümü, viskozite ölçümü, yoğunluk ölçümü, pH ölçümü, iletkenlik ölçümü, gürültü ölçümü, radyasyon ölçümü, vakum ölçümü, vb.
“Hata”; bir ölçme işleminde sonuç sapmalarıdır. Hata büyük ya da küçük olabilir. Hatanın küçüklüğü ölçmenin güvenirliliğini arttırır. Hata pozitif ya da negatif yönlü olabilir. Ölçmeyi hatadan arındırmak hemen hemen imkansızdır.
4)Transmitter
            Herhangi  bir prosesteki değişimleri algılamak, o prosese yön verebilmek için ilk adımdır. Bu değişimleri elektronik bir ortamda kullanmak istiyor isek belirli bir hale sokmak gerekir. İşte tam bu noktada transmitter devreye girer. Transmitter kelime anlamıyla da dönüştürücü demektir. Isı, sıcaklık ve basınç gibi değerleri voltaj(0-10V) veya miliamper (0-20mA) seviyesine dönüştürürler(bu ölçüm ve hesaplamalar arasındaki sorgulama süresine “tepki süresi” denir). Hangi seviyeye dönüşüm yapılacağı ise kullanıcıya aittir. Misal 0 -1000C arasında değişen bir sıcaklığımız olsun, bu değişimi algılayan bir sensörümüz (pt100, termocouple vs) var. Sıcaklık değiştikçe sensörden gelen data da (direnç) değişecektir, transmitterin görevi ise bu değişimi belirli standartlara çevirmektir. 0-1000C arası değişen sıcaklığa göre ayarlanmış transmitteri endüstriyel standartlardan biri olan 4-20mA çıktısına göre hesaplarsak;
500C için à
20mA - 4mA = 16mA
16mA * [500C * (1/(1000C-00C))] = 8mA
Fakat burada işimiz bitmez, 4-20mA tabanı 4mA olduğu için;
4mA + 8mA =12mA olarak lineer bir sinyal karşılığı alırız.
5)Mod
Kontrol modları kontrolcünün nasıl ve ne zaman çalışacağını belirler. En yaygın üç kontrol modu otomatik, manuel ve kaskat kontroldür.
Otomatik mod”da kontrolcü set değerini ve proses değişkeninden ölçülen değeri alır, hesaplar ve aktüatöre bir çıkış sinyali gönderir.
Manuel mod”da kontrolcü, işletme personelinin aktüatöre doğrudan çıkış sinyali göndermesine izin vermek için geçersiz kılınır.
Kaskat mod”, otomatik moda benzer ama farklı olarak kaskat modda kontrolcü set değerini dış kaynaktan başka bir kontrolcüden alır.





Kaynaklar
http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Adc-dac%20Devreleri.pdf
http://tok2013.inonu.edu.tr/assets/book/Bolum21-Proses%20(S%C3%BCre%C3%A7)%20Kontrol%C3%BC%20(Sayfa%20868-899).pdf
http://www.olcmekontrol.com/olcme-kontrol-nedir.html
http://www.gest.com.tr/process-enstrumanlari/transmitter-nedir
http://blog.dataparcsolutions.com/process-control-loops-trending-pv-sp-op-and-mode
YÜKSEK PERFORMANSLI SCADA EKRANI

Proses otomasyon endüstrisinde operatör arayüzü olarak daima HMI(Human Machine Interface Unit) kullanılır. HMI kullanıcı dostu görsel ortam oluşturarak kullanıcının teknolojiyi kullanmasında önemli rol oynar. Otomasyon kontrol sistemi için bir pencere olarak düşünülür. Endüstride HMI uygulamalarının artmasıyla birçok yazılım aracı geliştirildi ve HMI ekranı tasarlarken rekabet arttı.
Modern imalat sanayinde faaliyetlerin büyük bölümü otomasyon teknolojisinin uygulanması ile gerçekleştirilir. İşlemleri kolaylaştırmak ve insan kaynaklı hataları en aza indirmek için kullanılan teknolojiler sonucunda insan operatörler ve otomatik makineler arasındaki etkileşim daha kritik hale geliyor. İnsan makine arayüzleri(HMIs), yüksek stresli endüstriyel süreçlerde operatörün komplike makineleri dokunmatik ekranlarla görmesini, dokunmasını ve kontrol etmesini sağlar. HMI sistemleri kullanıcı ve otomasyon sektöründe makine / süreç arasındaki etkileşimin ana noktası olmaya dönüyor gibi, iyi bir HMI ekranı bu etkileşimin kusursuz ve pürüzsüz yapar. Aksine kötü HMI tasarımı operatörlerin makine / süreç arasındaki etkileşimi anlamasını zorlaştırır ve sistem performansının düşmesine, ciddi üretim kayıplarına hatta kaza ve ölümlere sebep olabilir.
Proses endüstrisinde yüksek performanslı ekran tasarımı makine / süreç ile ilgili bilgileri etkili ve azami bir şekilde sağlamaya odaklanır. İyi tasarlanmış HMI, operatörler için görsel olarak daha iyi sistem anlayışı ve kolay sorun giderme ile sonuçlanır. Ne yazık ki birçok tasarım mühendisi karmaşık makineleri kontrol etmek için HMI ekranları tasarlarken endüstriyel standartları uygulamıyor. Tasarımcıların çoğunda parlak renkler ve karmaşık grafikler(animasyonlu alevler, 3D kazanlar, hareketli konveyörler vb.) ile ekranları tasarlama eğilimi var. Bu tip ekranlar operatörün sürecin genel operasyonel koşullarını görsel olarak anlamasını zorlaştırır.
HMI Dokunmatik Paneller
Mevcut bağlamda, otomasyon makine yapı çözümleri sunan şirketlerin çoğunda otomatik sistemlerin ayrılmaz bir parçası olarak HMI dokunmatik paneller içerir. HMI panellerin çoğunda HMI üretim şirketi tarafından sağlanan özel tasarım ortamı yazılım araçları vardır.
Verimli HMI Ekranlar için Tasarım Yöntemleri
Otomasyon dünyasında iyi bir HMI ekran tanımı birkaç mükemmel cümle içinde sınırlı değildir. Halen, tüm modern kontrol panellerinde, maksimum operasyonel verimlilik ve minimum (ya da hiç) insan hatalarını elde etmek için bir dizi gereksinimleri karşılayan bir şekilde tasarlanmış görseller vardır. Birden fazla görsel ekran ile bir HMI monitör tasarımı sırasında iki önemli faktör hiçbir zaman gözardı edilmemelidir; (1)maksimum görüntü netliği ile ekran operatörün dikkatini sabit tutmak ve (2) hiçbir eğitimi olmayan ya da çok az deneyimi olan bir kişinin bile makineyi başarıyla çalıştırmasını sağlayacak dizayn.

Ekran Düzeni
Uygun ekran düzeni iyi HMI ekran için çok önemlidir. Genellikle bir insan operatör, herhangi diğer ekranlar gibi ekranın sol üst köşesinden başlayarak sağa ve sonra aşağı doğru HMI ekranını tarar. Bu yüzden sistemin önemli objeleri ekranda operatörün kolaylıkla dikkatini çekebileceği bir alanında olmalıdır. Alarmlar sayfanın üstünde olmalıdır. Sayfanın sağ ortasında anahtar verileri ile sol ortasında herhangi bir grafik görüntü nesnesi olmalıdır. Start, stop veya kontroller sayfanın sol alt tarafında, navigasyon ise sağ alt tarafında tutulur. Tüm objeler siyah hatları ile vurgulanmış olmalıdır.
Renk Sorunları
Bir HMI ekranı tasarlamadan önce renklerin nasıl kullanılacağını iyi anlamak çok önemlidir. Renk, görsel sunumlar için çok güçlü bir araçtır. Yanlış kullanıldığında operasyonda tehlikeye neden olabilir. Bu nedenle, arka plan, kontrol düğmeleri, alarmlar, metin ve diğer nesneler için doğru renk seçimi iyi HMI tasarımı için çok önemlidir.
  • Arka Plan Rengi
Birincil renkler (kırmızı, yeşil, mavi) bir HMI arka plan rengi olarak asla kullanılmamalıdır. Siyah ve beyaz iyi renk kontrastı sağlamasına rağmen arka planda bu renkleri kullanmak ekranın parlak görünmesine sebep olur. Bu nedenle, bu da ekran arka planı olarak doğru seçim değildir. Bir HMI ekran arka planı için, her zaman açık gri, açık kahverengi vb. pastel tonları kullanılması tavsiye edilir. Bu renkler gözü yormaz ve üzerindeki parlak/koyu(yeşil, kırmızı, sarı) renkli diğer komponentleri daha kolay görmemizi sağlar.
Bir ekran içerisine birden fazla sayfa eklerken operatörün uzaktan bile farklı sayfaları bir bakışta tespit edebilmesi için çoklu gölgeler kullanmak akıllıcadır.
  • Objeler için Ekran Renkleri
SCADA / HMI Dizayn Standartlarına göre, özellikle belirli işlemleri temsil için kullanılması gereken birkaç renk vardır. Bunlar:
Kırmızı               Stop, Acil durum veya yasak
Yeşil                  Start veya güvenli durum
Sarı                    Uyarı
Mavi                  Zorunlu çalışma
HMI ekranı tasarımı yaparken renk düzenlemeleri kesinlikle korunur ve operatörler tarafından açıkça görülür. Ek olarak, bu renkler başka bir amaçla asla kullanılmamalıdır çünkü bu operatör için yanlış yorumlanmasına ya da karışıklığa neden olabilir. koyu renkler büyük bloklar halinde ekranda kullanılmamalıdır çünkü onlar retina üzerinde tamamlayıcı renk görüntüsü tutmaya sebep olabilir.
Şekil 1 ve 2 de uygun renk seçimi ve kötü renk seçimi arasındaki fark HMI ekranlarında gösterilmiştir.
Adsız1
Grafik ve Resim Sorunları
İyi HMI tasarımına gelince, kullanan grafiğin genel konsepti işe yaramıyor. HMI grafikleri “şirin” ve “süslü” olmak yerine “sıkıcı” görünmelidir. Bu iyi bir HMI grafiğinde asla büyük yanıp sönen hareketli ışıklar, parlak renkli 3D kazanlar, dönen pompalar veya hareketli konveyör bantlar olmayacağı anlamına gelir. HMI ekranı dizayn ederken bir P&ID ekipmanının birebir temsilini veya büyük parlak ölçü birimleri koymak kötü fikirdir. Bir HMI grafiğinin arka planı daima gri olmalıdır. Animasyonlardan ve geçiş hatlarının çokluğundan kaçınılmalıdır. Böylece operatör önemli dinamik verilerden uzaklaşmaz.
Çoğunlukla HMI tasarlarken, o HMI ekranında komple proses akışının bir temsilini dahil etmek önemlidir. Bu operatörlerin tesisi görselleştirmesini ve ölçümlerin yerleri belirlemesini sağlar. İyi bir HMI’da her zaman tutarlı siyah proses akış yönü olmalı ve renk sınırlaması olmalıdır. HMI grafik her zaman trendleri içermelidir. Böylece operatör kolayca bir tesis davranışını takip edebilir ve olası sapmaları izleyebilir. Aşağıdaki şemalarda kötü HMI grafiği ve iyi HMI grafiğini görebilirsiniz.
Adsız
Ekran Metni
Bir HMI ekranında metin operatöre bilgi iletmek için çok yönlü bir yoldur. Bu nedenle operatörün bilgileri okumada ve anlamada güçlük çekmemesi için ekranda uygun yazı tipi ve renkleri kullanılmalıdır. Bilgisayarların çoğunda yaygın olarak bulunan Arial, Times New Roman vb. yazı tiplerini kullanmak akıllıca olacaktır. Ekrandaki anahtar bilgilerin yazı boyutu operatörün uzaktan kolaylıkla anlayabileceği şekilde ve siyah olmalıdır. Başlık ve etiket yazı boyutları buton ve alarm yazı boyutlarından daha büyük olmalıdır. Ancak yazı boyutlarında çok fazla farklılık olması ekranı darmadağın edebilir ve operatörün görsel olarak kafasını karıştırabilir. Büyük harf ve vurgulamaların sınırlı kullanımı operatörün göz yorgunluğunu azaltır. HMI başlığı ve etiketlerin ilk harfi büyük harf olmalıdır, diğer harfler küçük olmalıdır. Başlık için vurgulama kullanmak iyidir. Ekrandaki etiketler ve diğer metinler için sans-serif yazı(örn. Arial) serif yazıya(örn Times New Roman) göre daha kolay okunur.
Veri Değerlerinin Gösterimi
Operatörün önemli sistem parametrelerini okuyup anlayabilmesi için sistem veri değerlerinin uygun şekilde gösterimi çok önemlidir. Veri değerleri HMI ekranında belli alanlarda gruplandırılmalıdır. Resimlerin etrafına yerleştirilmiş veri değerlerini taramak genellikle zordur. Eğer operatörün belli değerler arasında karşılaştırma yapması gerekiyorsa, bu  verilerin birbirleriyle rahatça karşılaştırılabileceği bir tabloda birlikte yer alması gerekir. Birden fazla veri değeri olması durumunda birimler uygun etiketlemeyle belirtilmeli ve veri değerleri doğru sırayla konulmalıdır. Her zaman verilerin grafiksel gösterimi tercih edilir. İnsanlar genellikle grafik olarak sunulan değerleri alfa-nümerik olarak sunulan değerlerden daha hızlı anlar ve yanıt verebilirler. Örneğin bir değerleri analog bir sayaçta görüntülersek bu değer hakkında görsel olarak daha iyi fikir ediniriz. Bu okumaların sürekli değişimlerini gözlemlemek açısından önemlidir. Ama eğer kullanıcının kesin bir değer bilmesi gerekiyorsa sayısal veriler sunulması gerekmektedir. Bu gereksiz ondalık basamakları önlemek için tercih edilir.
Alarmlar ve Olaylar
Alarm ve olay bilgileri HMI ekranının hayati parçalarıdır çünkü bunlar operatörün sistem işlemlerini belirlemesini ve bir süreç sırasında ortaya çıkabilecek kritik durumları önlemesini sağlar. Alarmlar bir işlemdeki ya da onun kontrol sistemindeki kaydedilmesi gereken değişiklikleri(operatör eylemi, yapılandırma değişiklikleri vb.) göz önünde bulundurur. Bir HMI ekranı tasarımında alarmlar aşağıdaki özelliklere sahip olmalıdır:
  1. Bilgilendirici: Herhangi bir eyleme gerek duyulmamalıdır. Örneğin; süreç saat 11.00’de durdu.
  2. Uyarı: Yakın zamanda düzeltici faaliyet olmadıysa işlem durmuş(Stop) ya da hasarlı(damaged) olabilir.
  3. Engelleme: Kontrolcü herhangi bir riskli duruma karşı işlemi korumak için bir eylemde bulunur ve sebebi anlaşılana kadar daha fazla işlem yapılması engellenir.
Operatör alarmlara tepki verdiğinde veya sistemde herhangi bir değişiklik yaptığında bir “olay” oluşur. Farklı ses efektleri ile alarmlar operatörün normal süreç koşullarının ve düzeltilmesi gereken hatalar oluştuğunda hızlıca belirlemesine yardımcı olur.
Navigasyon ve Kontroller
            İşlem opratörü HMI sayfaları arasında kolayca geçiş yapabilmelidir. Bu amaç için doğru navigasyon butonu gereklidir. Genellikle bu butonlar ekranın sağ alt köşesine konur böylece operatör kolayca bulur. İyi bir HMI sisteminde her zaman sistemin tamamının görüntülenebildiği bir sayfa vardır. Bu operatörün işleminhangi sürecinin hangi sayfada  olduğunu belirleyebilmesi açısından önemlidir. Navigasyon butonları “ileri” ve “geri” işlevleri oluşturmalıdır.
Kontrol düğmeleri bir HMI dokunmatik ekran üzerinden bir makine kontrol etmek için kullanılabilir. Tüm düğmeleri parmakları ile kolayca vurmak için yeterince büyük alana sahip ve düzgün bir şekilde etiketlenmiş olmalıdır. Start, stop ve zorunlu operasyonel düğme SCADA renk düzeniyle tasarlanmalıdır. Tüm kontrol düğmeleri ekranın alt kısmında gruplanmalıdır. Tehlike ve yaralanmalara neden olabilecek istenmeyen olayları önlemek amacıyla her kontrol butonuyla birlikte “OK” ve “cancel” içeren pop-up pencereleri olmalıdır.
Sayfa Hiyerarşisi
            İyi bir HMI ekranının her zaman yeterli bilgiyi ilerici bir şekilde yansıtan iyi bir sayfa hiyerarşisi olmalıdır. Mevcut endüstri standartlarına göre, bir HMI’ın ilk sayfası bir "Genel Bakış" ekranıdır. Bu, belirli bir zaman sürecinde bir operasyonun çalışmasını göstermektedir. Sonraki sayfalar işlem ile asıl etkileşimde oluşan detaylı bilgileri içermektedir. Sayfa hiyerarşisi operatör için mantıklı bir şekilde baştan aşağı genel bir bakış sağlar. Bir HMI grafik hiyerarşisi aşağıdaki gibi çeşitli düzeylerde ifade edilebilir:
  1. Seviye 1: Bu sayfa, tüm proses kontrolü kapsayan bir bakış içerir. Bu sayfayı görerek operatörlerin, bir bakışta, sorumlu oldukları bir sürecin genel operasyonel durumunu anlatmaları gerekir.
  2. Seviye 2: Bu ekran, büyük sürecin alt birimlerini gösterir. Bu ekran tüm bilgileri ve alt birimlerin her birisinin görevini gerçekleştirmesi için gerekli olan kontrolleri göstermelidir.
  3. Seviye 3: Bu sayfalarda ekipman veya proses kontrol şemasının tek tek her bir parçası hakkında tüm detayları gösterilir. Bu ekranlar sistem tanı amaçlı kullanılmaktadır.
  4. Seviye 4: Bu seviye alt sistemlerin, sensörler veya bileşenlerin ve çeşitli bilgilerin detaylarını gösterir.
Operasyonel Güvenlik
Bir HMI ekranı tasarımı sırasında, güvenlik seçenekleri göz önünde bulundurulmalıdır. Güvenlik düzeyi fonksiyonları operatör seviyelerine bağlı olarak kullanıcı erişimini kısıtlamak için kullanılır. Yönetim ve bakım ekranları gibi belirli ekranlara erişimi kısıtlamak için şifre korumaları. Bu makine ve operatörün güvenliğini sağlayan ekran güvenliğini arttırmaya yardımcı olur.
Kaynak
https://www.asee.org/

https://www.google.com.tr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwjLzNqmrM3OAhUDbBoKHfF6DzUQFggaMAA&url=https%3A%2F%2Fwww.asee.org%2Fpublic%2Fconferences%2F8%2Fpapers%2F3605%2Fdownload&usg=AFQjCNF0ARjBCwrgzZhe75R_5N_aAvBOaQ&bvm=bv.129759880,d.d2s
HANGİ ETHERNET KABLOSUNU KULLANMALIYIM

Ne Tür Ethernet Kablosu Kullanmalıyım?
            Bütün Ethernet kabloları aynı çeşit üretilmez. Aralarındaki fark nedir ve hangisini kullanmamız gerektiğini nasıl bileceğiz? Ethernet kablo kategorilerinden hangisini seçeceğimize yardımcı olacak teknik ve fiziksel farklara bir bakalım.
Ethernet kabloları farklı özelliklerine göre sıralı olarak numaralandırılmış kategorilere(“cat”) ayrılır; bazen kategoriler daha fazla açıklama ya da test standartları(örn 5e,6a) ile güncellenir. Bu kategoriler spesifik uygulamalar için hangi kablo tipine ihtiyacımız olduğunu kolayca anlamamızı sağlar. Üreticilerin hayatımızı kolaylaştıran bu standartlara uyması gerekir.
Kategoriler arasındaki farklar nelerdir ve korumalı, korumasız, tek damarlı, çok damarlı kablolardan  hangilerini kullanacağımızı nasıl anlayacağız? “Cat” konusunda aydınlanmak için okumaya devam edin.
            Teknik Farklar
Kablo özelliklerindeki farklılıkları fiziksel değişimler olarak anlamak zordur. Bunun için hangi kategorinin neyi destekleyip neyi desteklemediğine bir bakalım. Aşağıda kablo seçerken referans alabileceğiniz  hangi kategorinin hangi standartlarda olduğunu gösteren bir tablo var.
r1
              Kategori numarasının artması kablonun hızının ve MHz’inin artması anlamına mı gelir? Bu bir tesadüf değildir. Her kategori kablolar arasındaki sinyal karışımını(crosstalk,XT) engellemek ve izolasyonu arttırmak için daha sıkı testler getiriyor.
Fiziksel olarak Cat-5 kabloyu 1Gb hızlar için kullanabilirsiniz ancak 100m den daha uzun kablo kullanırsanız standartlar bu uzunluk için test edilmediğinden farklı sonuçlar alabilirsiniz. Cat-6 kablonuzun olması da 1Gb’lik ağ hızınızın olduğu anlamına gelmez. Ağınızdaki her bağlantının 1 Gb hızını desteklemesi gerekir ve bazı durumlarda, bağlantının mevcut hızı kullanması için yazılımda belirtilmesi gerekir. Cat-5 kablo yenilenirken yerine genellikle fizksel olarak aynı ancak sinyal karışımını önlemek için daha sıkı testlerden geçmiş Cat-5e(category 5 enhanced) kablo kullanılır.
Kategori 6(cat6), 500 Mhz iletişim için test koşullarını sağlayan Artırılmış Kategori 6(cat6a) ile revize edilir. 10Gb/s den daha uzun aralıktaki hızları sağlayan yüksek haberleşme frekansı yabancı sinyal karışımını engeller.
                Fiziksel Farklar
Peki nasıl bir fiziksel kablo paraziti ortadan kaldırır ve daha yüksek hızlar sağlar? Kablo bükümü ve izolasyonu ile sağlar. Kablo bükümü güç(side power) hatları boyunca uzanan telefon hatlarında kullanılmak üzere 1881 yılında Alexander Graham Bell tarafından icat edilmiştir. Graham Bell her 3-4 elektrik direğinde bir kablo bükerek parazitlerin yok olduğunu ve frekans aralığının arttığını keşfetmiştir. Çift büküm tüm Ethernet kablolarında iç teller (XT) ve dış teller (AXT) arasındaki parazitleri ortadan kaldırmak için temel bir yöntem oldu. Cat-5 ve Cat-6 kablolarında, kablo cm başına büküm sayısında ve kılıf kalınlığında iki temel fiziksel farklılık vardır.
r2
                 Kablo büküm uzunluğu standart değil, ancak tipik olarak Cat-5 (e)’de  cm başına 1.5-2 büküm ve Cat-6’da cm başına 2+ büküm bulunmaktadır.Kablo içindeki her renk çifti için de büküm uzunluğu farklıdır ve bu uzunluklar genellikle üreticilere özgü olarak farklıdırlar. Yukarıdaki resimde her renk çiftinde cm başına düşen büküm sayılarının farklı olduğunu görebilirsiniz.
Birçok Cat-6 kabloda sinyal karışımını engellemeye yardım eden naylon oluk(nylon spline) kullanılır. Oluk Cat-5 kablolarda gerekli değildir ancak yine de bazı üreticiler dahil eder. Cat-6 kabloda da test standartlarına uyduğu sürece oluk gerekli değildir. Yukarıdaki resimde sadece Cat-5e kablonun oluklu olduğunu görebilirsiniz.
Naylon oluk kablodaki sinyal karışımını azaltmaya yardım ederken kalın kılıf da bükümlü çiftten diğerine geçen istenmeyen sinyal (NEXT) ve yabancı sinyal karışımına karşı korur. Bu resimde naylon oluklu tek kablo Cat-5e olmasının yanında en ince kılıfa sahiptir.
r3
                  Korumalı Kablo(STP) vs Korumasız Kablo(UTP)
Tüm Ethernet kabloları bükümlü olduğundan üreticiler parazitlere karşı daha iyi koruma sağlamak için koruyucu kullanır. Korumasız çift bükümlü kabloları içeride kullanabilirsiniz ancak yüksek parazitli alanlara ve dışarıya uzanan kablolarda korumalı kablo kullanmak isteyebilirsiniz.
r0
                Tek Damarlı Kablo vs Çok Damarlı Kablo
            Tek damarlı ve çok damarlı kablolar bakır iletkenlerden oluşur. Her iki iletken tipinin de pek çok farklı uygulaması vardır ama bilmeniz gereken iki temel uygulama vardır.
r5
                Çok damarlı kablo daha esnektir. Masanızda veya kabloyu istediğiniz zaman hareket ettirmeniz gerektiren yerlerde kullanabilirsiniz.
Tek damarlı kablo o kadar esnek değildir ama daha dayanıklıdır. Sabit montaj için ve dış alanlarda uygundur.
Kaynak
http://www.howtogeek.com/70494/what-kind-of-ethernet-cat-5e6a-cable-should-i-use/

1 Haziran 2016 Çarşamba

Mitolojik figürler ve açıklamaları


Afrodit: Güzellik ve aşk tanrıçası
Yunan mitolojisinde aşk ve güzellik tanrıçasıdır. Yunanlılar Afrodit’in Kıbrıs’tan geldiğini varsayarlar. Tanrılar kralı Zeus’un kızı olan Afrodit, bir başka inanışa göre de deniz köpüklerinden doğmuş ve bir deniz kabuğundan karaya çıkmıştır. Afrodit’e önceleri durgun denizlerin, başarılı yolculukların, bağ ve bahçelerin, gül ve mersin türünden nazlı bitkilerin tanrıçası olarak tapılırdı. Sonradan aşk ve güzellik tanrıçası olarak benimsendi. Tüm tanrıçaların en güzeliydi. Yalnız ölümlü erkekleri değil tanrıları bile baştan çıkarabilecek yetenekteydi. Hoşlandığı ölümlülerin isteklerini yerine getirir, nefret duyduklarına ve gücünü hafife alanlara çok acımasız davranırdı.
Apollo: Müziğin tanrısı
Apollo, Zeus ve Leto’nun oğlu, Artemis’in ikiz kardeşidir. Altın bir lir çalar; müziğin tanrısıdır. Gümüş bir yayı en uzağa o atabilir; okların tanrısıdır. Tıbbı insanlara o öğretmiştir; iyileştirici tanrıdır. Asla yalan söylemez; ışığın ve gerçeğin tanrısıdır. Apollo her sabah, 4 atlı arabasını gökyüzünü başından sonuna dolaşır ve güneş doğar. Delphi’de bir nasihatçı olrak tanınır. Yunanistanin dört bir yanından insanlar ondan nasihat almak için Delphi’ye gelirler. Kutsal ağacı defne, hayvanları yunus ve kargadır.
Ares: Savaş tanrısı
Ares, Zeus ve Hera’nın oğludur. Ne annesi ne de babası tarafından pek sevildiği söylenemez. Savaş tanrısıdır. Öldürücü ve kana susamış bir tanrıdır ama bir yandan da korkağın tekidir. Aphrodite’le yatakta yakalanınca, kocası Hephaestus tarafından herkesin içinde alay konusu edilmiştir. Akbaba ve köpek kutsal hayvanlarıdır.
Artemis:Av ve vahşi doğa tanrıçası
Zeus ile Leto’nun kızıdır. Phoebe olarak da bilinir. Apollon’un ikiz kız kardeşi, vahşi doğa tanrıçasıdır. Kardeşinden bir gün önce doğup Apollon’un doğumu sırasında annesine yardım etmiştir. Annesinin çektiği acıyı gören Artemis evlenmemeye ve bakire kalmaya yemin etmiştir.Fakat rivayete göre Nenflerden oluşan hizmetçileriyle ormanda avlandığı bir gün karşısına çıkan Orion’a aşık olmuştur ve onunla evlenmek istemiştir. Kardeşini kıskanan Apollon, bir gün Orion denizde yüzerken kıyıdan uzaklaşıp, kafasının bir nokta gibi göründüğü anda Artemis’i çağırıp o noktaya kadar ok atıp atamayacağını sormuş, Artemis oku fırlatmış ve bilmeden sevdiği adamı öldürmüştür. Bu olaydan sonra ışığını kaybeden Artemis babası Zeus’tan Orion’u bir takım yıldızı olarak gökyüzüne çıkarmasını istemiş, Zeus da kızının bu isteğini yerine getirmiştir.
Ate: Hata ve günah tanrıçası
Hafif bir Tanrıdır, ayaklarıyla ölümlülerin başına bastığı halde onların bundan hiç haberi olmaz. Zeus’un yemin ederek hakimiyeti Perseus soyundan doğacak ilk kişiye vermeyi vaat ettiği ve böylece Herakles’i Eurystheus’un hakimiyeti altına soktuğu zaman onu aldatan Ate oldu. Bunun üzerine Zeus, onu Olympos’un tepesinden aşağı atarak öcünü aldı. Ate, Phrygia’da, Hata Tepesi adını alan bir yere düştü. İlos, İlion Kalesini (Troya) burada kurdu. Zeus; Ate’yi gökyüzünden atarak, Olympus’da kalmasını ebediyen yasakladı. Mitolojiye göre ‘hata’nın insanların kötü bir kaderi olması bu yüzdendir.


Athene: Zeka, sanat ve strateji tanrıçası

Yunan mitolojisinde akıl, sanat, strateji, barış ve savaşın tanrıçasıdır. Roma mitolojisinde Minerva diye anılır. Babası Tanrıların başı Zeus, annesi ise Zeus’un ilk karısı olan Hikmet Tanrıçası Metis’ tir. Sembolleri, kalkan, mızrak, zeytin dalı ve baykuştur. Athena, Atina kentinin baş Tanrısı ve koruyucusudur, kent ismini de ondan almıştır. Athena ve sembolize ettiği karekterler birçok kültürde benzer formlarda bulunur. Temel özellikleri kentle ilgili olan Athena birçok bakımdan Kır Tanrıçası Artemis’in karşıtıdır. Athena’nın Yunan uygarlığı öncesinden gelen bir tanrıça olduğu ve daha sonra Yunanlılarca benimsendiği sanılır. Ama Yunan ekonomisi, Minos uygarlığından farklı olarak önemli ölçüde askerî temele dayandığı için, Athena başlangıçtaki evcil işlevlerini korumakla birlikte giderek bir Savaş Tanrıçası’na dönüşmüştür.
Bona Dea: Doğurganlık tanrıçası
Bona Dea bekaret ve doğurganlıkla ilgili bir tanrıçadır. Ayrıca hastalıkları iyileştirici bir tanrıça olduğundan tapınağının bahçesinde şifalı bitkiler bulunurdu. Romanın köleler gibi alt sınıftan insanlar ve çocuk sahibi olmak isteyen kadınlar arasında oldukça saygı görürdü. Bona Dea sikkeler üzerinde, bir taht üzerinde otururken ve elinde bir cornucopia tutarken resmedilir. Yılan iyileştirici özelliği olduğu bilinir.
Demeter: Tarım ve bereket tanrıçası
Homesros’un destanlarında, “güzel saçlı kraliçe” ya da “güzel örgülü Demeter” diye geçer. İnsanlara toprağı ekip biçmesini öğreten bu tanrıçadır. Ekinleri, özellikle de buğdayı simgeler. Hesiodos’a göre Kronos’la Rheia’nın kızı, ikinci tanrı kuşagındandır. Tanrılar tanrısı Zeus’un dördüncü evliliğini onunla yaptığı söylenir. Bu evlilikten de yeryüzü ecesi Persephone doğmuştur. Demeter, heykellerinde baygın bakışlı, sarı saçları omzuna dökülen, güzel bir kadın olarak gösterilirdi. Sağ elinde bir buğday başağı, sol elinde de yanan bir meşale tutardı. Roma mitolojisinde ona Ceres denilirdi. Efsaneye göre, bir gün Persephone arkadasları ile tarlada çiçek toplarken çayır birden ikiye yarılır ve yeraltı tanrısı Hades, yeryüzüne çıkar. Aşık olduğu Persephone’u yeraltına kaçırır ve ona orada nar yedirir. İnanışa göre ölüler ülkesinde bir şey yiyen bir daha oradan çıkamaz. Demeter kızını aramak için yollara düşer ancak onu hiçbir yerde bulamaz. Üzüntüsü öyle büyük olur ki hayata küser. Sonunda her şeyi gören ve bilen güneş tanrı Helios ona kızının yer altına kaçırıldığını söyler. Bunun üzerine Demeter Olympos’tan kaçar, yüreği sızlayarak ıssız bir yere çekilir. Onun küsmesiyle toprağın bereketi kalmaz, insanlar kıtlık tehlikesine uğrarlar. Zeus onu barıştırmaya çalışır, Hades’ten kızı geri vermesine. Ancak Tanrı kadın yalvarmalara kulak vermez. Bütün yalvarmalarının boşa gittiğini gören Zeus, en sonunda Persephone’nin yılın üçte ikisini yani çiçek açma ve meyve zamanını, annesi Demeter’in, geri kalan üçte birini, yani kışı da kocası Hades’in yanında geçirmesini kararlaştırır. Böylelikle toprağa yeniden bereket gelir. Persephone her yeryüzüne çıktığında, Demeter, yeryüzüne baharı getirir.
Camenta (Egeria): Romalılarda doğum tanrıçası
Roma’nın kurucusu Romulus’un koruyucusudur.
Elpis: Umut tanrıçası
Elpis, Yunan mitolojisinde umudun tecessümü, vücut bulmuş hali ve tanrıçasıdır. Nyx’in çocuğu, Pheme’nin ise annesi olduğuna dair iddialar vardır. Genellikle genç bir kadın olarak resmedilir. Tasvirlerinde çoğunlukla çiçekler (özellikle de zambak) veya cornucopia (içinden meyveler saçılan boynuz – bereket simgesi) taşır. Roma mitolojisindeki karşılığı Spes’dir.
Aurora: Şafak tanrıçası
Eos olarak da bilinir. Gül renkli parmaklara sahip, güzel ve gönül alıcı bir bakireydi. Her sabah doğu tarafından göğün kapılarını açarak güneşe yol verirdi.
Eris: Nifak tanrıçası
Ares’in kardeşi ve arkadaşıdır. Peleus’la Thetis’in Olympos’ta kutlanan bir düğününe bütün tanrılar davet edilmiş ama Fesatlık Tanrıçası Eris davet edilmemiş. O da üzerinde ‘en güzel olana’ yazılı altın bir elmayı Hera, Afrodit ve Athena’nın oturduğu ziyafet sofrasına atmış. Tanrıçalar “en güzele” yazan elmayı sahiplenmeye kalkmışlar ve aralarında tartışma çıkmış. Bunun üzerine Tanrılar Tanrısı Zeus’un en güzeli seçmesi istenmiş. Ancak Zeus elmayı karısı Tanrıça Hera’ya verse diğer Tanrıçalar kıyameti koparacaklar başka bir tanrıçaya verse bu sefer de Hera ‘nın gazabı var. Zeus işin içinden çıkamayınca Troya Kralı Priamos’un oğlu ölümlü Paris’i görevlendirmiş. Bunun üzerine üç tanrıça çeşitli vaatlerle Paris’i etkilemeye çalışmışlar. Athena; savaşta yenilmezlik gücü vereceğini vaat etmiş Hera; Paris’i Asya’nın hakimi yapacağını. Afrodit ise dünyanın en güzel kızını. Athena ve Hera en güzel elbiselerini giyip en süslü mücevherlerini takmışlar oysa güzellik örtü istemez güzellik onun örtüsü diyen Afrodit bunların hiçbirini yapmamış. Paris ise dünyanın en güzel kadınını elde etmek için Afrodit’i yarışmanın birincisi seçmiş ve üzerinde “en güzele” yazan altın elmayı Afrodit’e vermiş. Bu seçimi yüzünden Paris Hera’nın nefretini kazanmış Truva kenti de Yunanlıların. Afrodit’in Paris’e vaat ettiği bu güzel kadın Sparta Kralı Menelaos’un karısı Helen’dir. Paris Afrodit’in yardımıyla Sparta’ya gider Helen’i kaçırır prensi olduğu Truva şehrine geri döner. Menelaos Akha ordularını toplayarak Truva’ya savaş açar. Böylece 10 yıl sürecek Truva savaşı başlamış olur. Eris de Olympos’ta bir köşeden iki ulusun savaşçılarının on yıl süre ile birbirlerini kırmalarını seyreder.
Fama : Halkın sesi tanrıçası
Halkın sesinin sembolü olan Fama, Yer’in kızıdır. Sayısız gözü ve bir çok ağızı vardır. Çok hızlı uçardı.
Febris : Hararet ve sıtma tanrıçası
Telaş ve paniğe karşı koruyucu Tanrıça. Febris (“heyecan”) antik Roma’da üç tapınağa sahipti. Bu tanınaklardan biri Palatine ve Velabrum arasında yer almıştı.
Feronia: Çeşmelerin ve ormanların tanrıçası
Roma’da ormanlar ve kaynaklar tanrıçasıdır. Kökenini Sabini ve Falisci halklarından alır. Soratte tepesinde, her yıl yapılan şenliklerde Feronia rahipleri kor halindeki kömür üzerinde çıplak ayakla yürürlerdi. Terracina’daki tapınağında köleler salıverildiği için Feronia bir özgürlük tanrıçası olarak da kabul edilir.
Flora: Yeşeren bitkilerin çiçeklerin tanrıçası
İlkbaharın taze çiçeklerinin tanrıçasıdır. Quirinalis yakınında tapınağı vardı. Dördüncü yüzyılda bu Tanrıçanın şerefine, 28 Nisan – 1 Mayıs tarihleri arasında Floralia festivali kutlanırdı. Flora Yunanların Chloris’i ile özdeşleştirilmiştir. Çiçek açan her bitkinin yönetimi onun elindedir. Söylenceye göre, Zeus’a (Jüpiter) kızan luno, erkek araya girmeden çocuk doğurmak istemiş. Ona, dokunduğu kadını gebe bırakan bir çiçek veren Flora, Mars’ı (Ares) doğurmasını sağlamış. Flora Romalılar takvimlerinin ilk ayma baharın başlangıcı olan Mars (Mart) adını vermişlerdir.
Fraude : Hile tanrıçası
Yunan Mitolojisinde Fraude, yarı insan yarı yılandı.
Gaia: Yaratıcı tanrıça ( Tellus / Romalılarda)
Gaia, Yunan mitolojisinde yeryüzünü simgeleyen tanrıçadır. Hesiodos’a göre Gaia her şeyin yaratıcısı, her şeyin kendisinden meydana geldiği “toprak ana”dır. Tüm tanrıların ve titanların annesidir. Khaos’tan sonra ortaya çıkan Gaia ilk önce gökyüzü Uranos’u daha sonra Pontos’u kendisinden çıkarır bir başka tabirle doğurur. Daha sonra Uranos’dan Titanları doğurdu. Ancak Uranos kendi çocukları olan titanları doğar doğmaz Gaia’nın bağrına gömmekteydi. Artık bu ağırlığı taşıyamayan Gaia, Uranos’tan olan oğlu Kronos’un yardımıyla Uranos’u öldürdü ve çocuklarını özgürlüğüne kavuşturdu. Daha sonra Kronos da kendi oğlu Zeus tarafından öldürülerek aynı kaderi paylaşacaktı.
Hades: Yer altı tanrısı
Hades, Zeus’un kardeşidir. Ölülere hükmeden yeraltı tanrısıdır. Kullarının sayısını artırmak için delice uğraşan, açgözlü bir tanrıdır. Erynyes’ler onun değerli misafirleridir. Onu ziyarete gelenlerin yeraltı dünyasını terketmeleri konusunda da oldukça isteksizdir. Aynı zamanda, yerden çıkan değerli metaller onu bolluk çokluk ve servet tanrısı yapmıştır. Onu görünmez yapan bir miğferi vardır. Yeraltı dünyasından pek ayrılmazdı. Acımasız ve hatta korkunçtu ama sözünden dönmezdi ve kaprisli bir tanrı değildir. Zorla kaçırdığı Persephone ile evlidir.
Harmonia: Anlaşma ve uyum tanrıçası
Harmonia, Yunan mitolojisindeki çift soylu karakterlerden birisidir. İlk efsanede Afrodit ve Ares’in, ikincisinde ise Zeus ve Elektra’nın kızı olarak gösterilir, yani ilk efsanede Thebai krallığından, ikincisinde ise Dardanos soyundan gelmektedir. Ama her ikisinde de değişmeyen şey, Kadmos’un eşi olmasıdır. Thebai efsanesinde bu güzeller güzeli kıza verilen üstün hediyelerden bahsedilir; birisi kharitlerin dokuduğu elbise, ötekisi ise zarif bir kolyedir. Yasak bir aşkın meyvesi olan Harmonia ile kimsenin paylaşamadığı bu armağanlarının Thebai şehrine felaket getirdiği söylenir. Ayrıca, kadmosdan doğan beş çocuğunun da kaderleri özeldir. Diğer efsanede ise, Dardanos ve İasion’un kızkardeşi olarak gösterilen Harmonia, Zeus’un kaçırdığı kızkardeşini arayan Kadmos’la Semendirek’te tanışır ve evlenirler. Bu arada, Kadmos’un eşi olan Harmonia’dan başka, bir de kharitlerin arasında bulunan, uyum ve dengeyi temsil eden harmonia vardır ki bu ikisi sıkça karıştırılır.


Hebe: Gençlik ve canlılık tanrıçası

Hebe, Yunan mitolojisinde gençlik tanrıçasıdır. Zeus ve Hera’nın kızı olan Hebe, Tanrılara onların ölümsüzlüğünü sağlayan ambrosia ve nektar getirir. Herakles Olimpos’a gelip Hera ile barıştıktan sonra Hebe ile evlenir.
Hephaestus: Demirin ve ateşin tanrısı
Hephaestus, Zeus ve Hera’nın oğludur. Fiziksel olarak son derece çirkin ve topal olan tek tanrıdır. Ateşin ve demirin tanrısıdır. Tüm tanrıların zırhlarını ve silahlarını o yapar. Demir işlemek için bir volkanı kullanır. Kibar ve barıştan hoşlanan bir tanrıdır. Aphrodite ile evlidir.
Hera: Evlilik tanrıçası
Zeus’un karısı ve kız kardeşi, Kronos ve Rheia’nın kızlarıdır. O, aile ve evliliğin tanrıçası kabul edilmiştir. Mitolojide Hera çok kıskanç ve zalim bir kadın olarak tanımlanır. Hera, Zeus’un ikincil ilahelere ve ölümlü kadınlara ilgi duymasını bir türlü içine sindiremez ve onları sürekli tehdit altında tutar. Paris evrende Hera’dan daha güzel bir kadın bulunduğunu söylediği için ona hakaret etmiş ve Hera Troya’nın düşmanı olmuştur. Zeus ve Hera’nın İlithya ve Hebe adında kızları, sanayi Tanrısı Hephaistos ve savaş Tanrısı olan Ares oğulları olmuştur. Hera savaş tanrıçası olmamasına rağmen bazen savaşçı kişiliğini ortaya koyar. Kutsal hayvanları, inek ile tavus kuşunu sever ve korur, şehri de Argos’dur.
Hermes: Ticaret tanrısı
Hermes, Zeus ve Maia’nın oğludur. Zeus’un habercisidir. Tanrıların en hızlısıdır. Kanatlı sandaletleri ve şapkası vardır, bir de büyülü değnek taşır. Hırsızların ve ticaretin tanrısıdır. Yeraltı dünyasına ölüleri o götürür. Liri, kavalı, notaları, astronomiyi, ölçü birimlerini ve sporu icat etmiştir.
Hestia: Ocak ateşi tanrıçası
Rhea ile Kronos’un kızı olan Hestia, Zeus’un en büyük kız kardeşidir. Olemp’deki tanrıların en kibarı olarak bilinen Hestia, ocak ateşi tanrıçasıdır, bu yüzden de günlük ev hayatında önemli bir yere sahiptir. Hiçbir mitolojik anlatımda yer almadığı gibi, Antik Yunan’da ona adanan tapınakları da olmamıştır. Ama, Olemp’de yanan kutsal ateş ve dünyadaki yanan her ocak onun kutsal mekanı sayılır. Hestia aynı zamanda “metropolis”i simgelerdi. Bu nedendir ki kolonilerde kurulan yeni şehirlere metropolisde yanan ateşten getirilir, böylece metropolisin bir parçası koloni şehirlerinde yanmaya devam eder. Roma mitolojisinde Hestia’ya Vesta denirdi.
Hygieia: Sağlık tanrıçası
O hastalık önleme ve iyi sağlık getirme tanrıçasıdır. Adını sözcüğün kaynağı “hijyen” den almıştır. Asklepios’un kızlarından biridir.
Jaso: Hastalıklar tanrıçası
Esklapios ile Epinoe’nin kızıdır.
Juturne: Romalıların su kaynakları tanrıçası
Jupiter onu periye çevirmiş ve Latium yakınlığındaki Lavinium’da bir su kaynağını ona armağan etmişti. O Fontus (Fons)’un annesi ve Janus’un karısıydı.
Libitina: Ölüler için yapılan merasimi koruyan tanrıça
Roma mitolojisinde ölümün, cesetlerin ve cenazenin tanrıçasıydı. İsmi ölüm sözcüğü ile eş anlamlı olarak kullanılmaktaydı. Bazı geleneklerde Venüs veya Persephone ile bir tutulmuştur.
Lita’lar: Dua ve niyaz tanrıçaları
Lita’ların hepsi Zeus’un kızlarıdır.
Metis: Hikmet ve akıllılık tanrıçası
Yunan mitolojisinde, Okeanos ile Tethys’in kızıdır. Metis, tanrıların başı olan Zeus’un ilk karısı ve akıl tanrıçası Athena’nın annesi olarak anılır. Zeus karısının hamile olduğunu öğrenince, kendi tahtını sarsabilecek, kendisinden güçlü bir çocuk doğacağı korkusuyla Metis’i yutar. Bunun sonucunda Metis Zeus’a ömrü boyunca iyi ve kötü hakkında bilgi verir. Metis’in hamile olduğu akıl ve sanatın tanrıçası Athena, Zeus’un başından zırhıyla çıkar. Metis, ilahi bilginin ve kutsal aklın, yani “hikmet”in tasviri, vücud bulmuş halidir. Hikmetin sembolu olan “su”, Metis’in de başlıca sembolüdür.
Mnemosyne: Hatıra tanrıçası
Yunan mitolojisinde ilahi bellek, hatıranın simgesidir. Gaia ile Uranus’ün kızı olan Mnemosyne ilk titanlardandır. Zeus’un babası olduğu Müzlerin (Muses – İlham perileri) annesidir. Efsaneye göre Zeus, Mnemosyne ile dokuz gece geçirir ve bu gecelerin her biri için bir Müz dünyaya gelir. Mnemosyne aynı zamanda yeraltı dünyasında akan bir nehrin adıdır. Lethe’nin zıddı olan bu nehir, kendisinden içenlere geçmiş yaşamları hakkındaki her şeyi hatırlatır.
Momos: Alay ve hiciv tanrıçası
Nemesis: İntikam tanrıçası
Yunan mitolojisinde, aşırı gurura düşenleri cezalandıran tanrıçadır. İnanışa göre o, kinci, yapılan hata veya kötülüğün karşılığını getiren, kaderin vücut bulmuş hali, merhametsiz bir tanrıçadır.
Nike: Zafer tanrıçası
Yunan mitolojisinde zafer tanrıçasıdır. Roma mitolojisindeki karşılığı Victoria’dır. Nike, çok hızlı koşma ve uçma yeteneğine sahiptir. İnsan görünümündedir. Pallas ve Stiks’in kızı, Kratos, Bia ve Zelus’un kardeşidir. Nike ve çocuklarının hepsi, Zeus’un eşleridir.
Nyks: Gece tanrıçası
Khaos’un gece kızıdır. Nyks kendi kendine üreyip, karanlığı, kötülüğü, açlığı, yıkım ve ölümü simgeleyen karanlık güçlerin varlıklarını doğurmuştur. 3 ölüm tanrisi Moros, Ker, Thanatos bunlara ornek verilebilir.
Panakea: Sağlık tanrıçası
Yunan mitolojisinin sağlık tanrıçasıdır. Apollon’un oğlu Asklepios gibi hekimlikle uğraşır. Asklepios ile Lampetia’nın kızıdır. Hekimliğin tanrıçalarından sayılırdı, her türlü hastalığa çare bulurdu.
Peitho: İkne etme tanrıçası
İkne etme ve kandırma tanrıçasıdır. Ate’nin kızı ve Aphrodite’in arkadaşıdır. Aşkta istediği kişiyi elde etme gücüne sahiptir.
Penia: Yoksulluk tanrıçası
Yunan mitolojisinde yoksulluk tanrıçasıdır. Özellikle fakirler tarafından tapılırdı. Tanrıların yaptığı bir şölende Porus ile evlenmiştir. Bazı kaynaklarda, Eros’un, Penia ile Porus’un çocuğu olduğu söylenir.
Phantosos: Uyku Tanrısı
Yunan mitolojisinde uykunun oğlu diye adlandırılır. Kayaya, toprağa ırmağa ve cansız varlıklara dönüşebilen bir tanrı. Çevresi bir sürü yılanlarla çevrilmiştir.
Phobos: Korku tanrıçası
Ares’in yanından ayrılmayan arkadaşıdır. İnsana gelen korkunun simgesidir. Phobos ‘dehşet’ anlamına da gelmektedir. O da diğer arkadaşları gibi Enyo ‘Felaket’, Eris ‘Kavga’ ve ölüm Tanrıları Kerler ile Ares’in yanından hiç ayrılmazdı.
Pilumunus: Yeni doğan çocukları koruyan Roma tanrıçası
Pistis: İnanç, vefa ve sadakatin tanrıçası
İnancın kişiselleştirilmiş halidir. Capitol’deki tapınağında Roma Senatosu yabancı ülkelerle aralarında yapılmış antlaşmaları saklardı; bunları Fides korurdu. Zeytin dalıyla taçlandırılmış genç bir kadın olarak, bir kupa veya kaplumbağa ile birlikte tasvir edilir.
Poine: İntikam ve ceza tanrıçası
Hiddet’in anası olduğu söylenir.
Pomona : Romalılarda meyve tanrıçası
Roma mitolojisinde meyve ve bahçe tanrıçasıdır. Şairler ondan Vertumne veya Picus’un karısı olarak söz ederler. Roma’da özel bir rahibi ve Ostia yolu üzerinde kutsal bir ormanı vardı. Çiçek ve meyveler taşıyan bir kadın şeklinde temsil edilen Pomona’nın Floransa’da İlkçağda yapılmış mermer bir heykeliyle, Klasik çağda Le Gros ve Barrois’nin bahçe süsü olarak yaptığı heykelleri vardır.
Poseidon: Denizlerin tanrısı
Poseidon, Zeus’un kardeşidir. Denizler tanrısıdır. Ona tapınan deniz yaratıkları arasında itibarı büyüktür. Titan Oceanus’un büyük torunlarından Amphitrite ile evlidir. Silahı dünyayı sallayabilen ve herşeyi paramparça edebilen üç dişli bir çataldır. Zeus’tan sonra diğer tanrılar arasında en güçlü olandır. Okyanus’un derinliklerinde, mercanlar ve deniz çiçekleriyle süslenmiş, fosforlu kızıl bir ışıkla aydınlanan, altından muhteşem bir sarayı vardır. Yunusların, deniz atlarının ve diğer deniz canlılarının çektiği iki tekerli arabasıyla ilerler.
Pragsidike: Adalet tanrıçası
Roma mitolojisinde adalet tanrıçası sayılıyor ve hiddete kapılanlara sakin olmalarını telkin ediyordu.
Rheme: Şöhret tanrıçası
Gaia tarafından yaratılan Rheme şöhret tanrıçası olarak Zeus’a habercilik yaptı.
Selene: Ay tanrıçası
Hyperion ve Theia isimli titanların kızıdır. Bir ay tanrıçası her zaman büyük bir görev ve öneme sahiptir. Zamanla Selene’nin yeri Artemis tarafından alınmıştır, bu nedenle bazı yazarlar onu Artemis gibi tanımlamış ve tasvir etmişlerdir. Hatta bu nedenle Zeus veya Pallas’ın kızı olarak tanımlandığı da olmuştur.
Themis: Kanunların tanrıçası
Kanunların, adaletin, örf ve adetlerin tanrıçasıdır. Uranos ile Gaia’nın kızı. Zeus ile evlenerek Hora’ları, Parka’ları ve Metis’i doğurdu.
Tyche: Talih, tesadüf tanrıçası
Kimi yerde Hermes ve Afrodit’in, kimi yerde Okeanos isimli titanın kızı olduğu rivayet edilir. Roma mitolojisinde Fortuna ismi ile bilinir.


Urania: Semavi aşk tanrıçası
Göklerdeki Nymphelere verilen ad. Bunlar gök kubbesini idare ederlerdi.
Veritas: Hakikat tanrıçası
Latince “hakikat, doğruluk” anlamına gelen Veritas, Roma mitolojisi’nde hakikatın tecessümü (vücut bulmuş hali) ve tanrıçası idi. Tanrıça Veritas, Saturn’un kızı olarak bilinirdi. Ayrıca, Veritas Antik Roma’da doğruluk erdemine de verilen isimdi ve çok önemliydi. Antik Roma’daki öneminin yanı sıra terim bugün Harvard Üniversitesi’nin sloganıdır ve üniversite ile özdeşleşmiştir. Ayrıca birçok üniversitenin sloganlarında da yer alır.
Zeus: Tanrıların tanrısı
Zeus Tanrıların kralıdır. O Olimpos’ta altın tahtında oturur. Zeus başkan, Gök’ün hükümdarı, Yağmur Tanrısı, korkunç şimşeği fırlatan bulut toplayıcısıdır. Zeus çok güçlü bir Tanrı olsa da kaderi yönetmek onun elinde değildir. Kaderi üç Moir yönetmektedir. Durmadan aşık olur Zeus, kadınların peşinden koşar; bunu Hera’dan saklamak için de bütün ustalığını kullanır, yalanlar uydurur. Yunanların bu sonsuz aşk serüvenlerinden pek hoşlanmadığı düşünülmektedir. Zeus’un kuşu kartal, ağacı meşeydi. Tapınağı, meşe ağaçları arasında, Dodona’daydı.
Fors: Tesadüf tanrıçası
Moira’lar: Kader tanrıçaları
Tanrılar tanrısı Zeus’un söz geçiremeyeceği ve karşı gelemeyeceği tek tanrıçalardır. Zeus ile Themis’in üç kızlarıdır.
Salus: Sağlık tanrıçası
Romalıların sağlık tanrıçasıdır. Asklepios’un kız olduğuna inanılırdı.
Bellona: Romalılarda Zafer tanrıçası
Romalıların Zafer ve Savaş Tanrıçasıdır. Kapadokya Tanrıçası Ma ve Yunan Tanrıçası Nike ile aynı özellikleri taşımaktadır.